Τετάρτη 21 Μαΐου 2008

Λογοτεχνία

Απ’ το ημερολόγιο του υπολογιστού[1]

1863. Μάης 11. Ο λογιστής μας ο εξηντάρης Γκλότκιν ήπιε γάλα με κονιάκ επειδή έβηχε – κι από την αφορμή αυτή αρρώστησε. Έχει πυρετό. Οι γιατροί με την αυτοπεποίθηση που έχουν πάντα, βεβαιώνουν πως αύριο θα πεθάνει. Επί τέλους θα γίνω κ’ εγώ λογιστής ! Τη θέση αυτή μου την έχουν υποσχεθεί προ πολλού.

Τον γραμματέα Κλέστσεφ θα τον κάτσω στο σκαμνί γιατί έδειρε κάποιον πολίτη που τον είχε πει γραφειοκράτη. Αυτό, φαίνεται, είν’ αποφασισμένο.

Πήρα κατράμι για τον κατάρρου του στομάχου μου.

1865. Αύγουστος 3. Ο λογιστής Γκλότκιν, αρρώστησε πάλι. Πάσχει το στήθος του. Βήχει και πίνει γάλα με κονιάκ. Αν πεθάνει, τη θέση του θα την πάρω εγώ. Έχω ελπίδες αλλά μικρές, γιατί ο πυρετός δεν είναι πάντα θανατηφόρος !

Ο Κλέστσεφ πήρε μια συναλλαγματική απ’ τα χέρια ενός Αρμένη και την έσκισε. Η υπόθεση φαίνεται θα φτάσει σε δίκη.

Μια γριά (η Γκούρεβνα) έλεγε χτες πως η αρρώστια μου εμένα δεν είναι κατάρρους του στομάχου αλλά κρυφή αιμορραγία. Πολύ πιθανόν.

1867. Ιούνιος 30. Στην Αραβία έχει χολέρα. Μπορεί να ‘ρθει και στη Ρωσία και τότε θ’ ανοίξουν πολλές θέσεις. Μπορεί κι ο γέρο Γκλότκιν να πεθάνει και να προβιβαστώ λογιστής. Γέρος άνθρωπος ! Το να ζει κανείς τόσο πολύ, εμένα μου φαίνεται και κάπως κατακριτέον.

Τί να πάρω για τον κατάρρου μου ; Το φλαμούρι λένε πως είναι καλό.

1870. Γενάρης 2. Στην αυλή του Γκλότκιν όλη νύχτα ούρλιαζε το σκυλί. Η μαγείρισσά μου η Πελαγία, λέει πως αυτό είναι αλάθευτο σημάδι κ’ έτσι καθίσαμε μαζί της ως τις δύο η ώρα τη νύχτα κ’ ελέγαμε πως αν γίνω λογιστής θ’ αγοράσω γούνα και μπιτζάμες. Μπορεί μάλιστα και να παντρευτώ. Βέβαια πως δεν θα πάρω κανένα κορίτσι, δεν στέκει στα χρόνια μου, αλλά καμιά χήρα.

Χθες τον Κλέστσεφ τον έβγαλαν έξω απ’ τη λέσχη γιατί διηγότανε μπροστά στον κόσμο άσεμνα ανέκδοτα και περιγελούσε τα πατριωτικά αισθήματα του Πονιούχοφ που είναι μέλος της αντιπροσωπείας των εμπόρων. Ο τελευταίος αυτός όπως λένε, θα δώσει μήνυση στο δικαστήριο. Θέλω να πάω στο γιατρό τον Μπότκιν για το στομάχι μου. Λένε πως θεραπεύει καλά.

1878. Ιούνιος 4. Στην Βετλιάγκα, γράφουν υπάρχει πανούκλα. Σαν μύγες πεθαίνει ο κόσμος, γράφουν. Ο Γκλότκιν πίνει πιπερόριζα για να φυλάγεται. Μα έλα που έναν τέτοιο γέρο λίγο θα τον ωφελήσει η πιπερόριζα. Αν έρθει ως εδώ η πανούκλα σίγουρα θα γίνω λογιστής.

1883. Ιούνιος 4. Ο Γκλότκιν πεθαίνει. Πήγα και τον είδα, έκλαψα και του ζήτησα συγχώρεση γιατί ανυπομονούσα περιμένοντας τον θάνατό του. Με συγχώρεσε μεγαλόψυχα κλαίοντας κι αυτός και μου σύστησε να πίνω καφέ από βελανίδια για το στομάχι μου.

Κι ο Κλέστσεφ κόντεψε πάλι να πάει υποδίκην. Νοίκιασε πιάνο και το υποθήκεψε. Και μ’ όλ’ αυτά έχει τώρα το παράσημο του Στανισλάβ και βαθμό πρώτου γραμματέα. Τί είν’ τα παράξενα σ’ αυτόν τον κόσμο.

Ραδικόριζα δύο γραμμάρια, ρίζα αμαράντου 11/2 και σπίρτο 3, ανακατωμένα μαζί όλα, με μια μπουκάλα βότκα μου είπαν να πάρω για το στομάχι μου, από ένα ποτηράκι του ρακιού το πρωί πριν φάγω.

Τον ίδιο χρόνο Ιούνιος 7. Χθες τόνε θάψανε τον Γκλότκιν. Αλίμονο ! Δεν στάθηκε σε καλό μου, ο θάνατος τούτου του γέρου. Τον βλέπω τις νύχτες στον ύπνο με άσπρη χλαμύδα να μου δείχνει το δάχτυλό του. Κι αλί μου, αλί του κολασμένου. Λογιστής δεν είμ’ εγώ αλλά ο Τσάλικοφ. Δεν την πήρα την θέση εγώ αλλά ένας νέος που έχει τα μέσα γιατί η θεία του είναι στρατηγίνα. Πάνε όλες μου οι ελπίδες !

1886. Ιούνιος. Του Τσάλικοφ η γυναίκα πήρε κ’ έφυγε απ’ το σπίτι. Ο κακομοίρης νοσταλγεί. Μπορεί απ’ τη λύπη του να κάνει κακό. Να σκοτωθεί. Αν σκοτωθεί. Αν σκοτωθεί εγώ θα γίνω λογιστής. Αυτό το λένε από τώρα. Πάει να πει η ελπίδα δεν χάθηκε ολότελα. Μπορώ να ζω και ίσως δεν είναι πολύ μακριά η μέρα που θα φορέσω τη γούνα. Όσο για την παντρειά δεν θα μου ‘κανε καθόλου κόπο. Γιατί να μην παντρευτώ, αν παρουσιαστεί καμιά καλή ευκαιρία ; Μόνο πρέπει να πω σε κανένα και να το καλοσυλλογιστώ. Η παντρειά είναι σπουδαίο ζήτημα.

Ο Κλέστσεφ κατά λάθος φόρεσε τις γαλότσες του μυστικοσυμβούλου Τίρμανς. Έγινε σκάνδαλο. Ο Παΐσης ο πορτιέρης μου λέει να δοκιμάσω το σουπλιμέ για το στομάχι μου. Θα το κάνω.

[1] Άντον Τσέχοφ, «οι αναποδιές της ζωής», εκδόσεις Ηριδανός