Τετάρτη 15 Οκτωβρίου 2008

Υγεία

Απόσπασμα από ομιλία του Τζέφρεϋ Λέβετ,
oμότιμου καθηγητή της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας
Δεκέμβριος 2005


Μετά από μια μακρά περίοδο σημαντικής προόδου, η κατάσταση της υγείας των Ελλήνων παρουσιάζει, εκ νέου, κάποιες ανησυχητικές ρωγμές. Τουλάχιστον 2,5 εκατομμύρια Έλληνες πάσχουν από αρτηριακή υπέρταση, ενώ μετά από μπάι-πας, ο ένας στους δύο καπνίζει ξανά. Η διατροφή έχει πλέον ξεφύγει από το παραδοσιακό πρότυπο της μεσογειακής διατροφής. Η κατανάλωση του αλκοόλ, η χρήση επικίνδυνων ουσιών, και η κατάχρηση φαρμάκων είναι ανησυχητικές. Οι καρκινοπαθείς, δεν βρίσκουν ανακούφιση, στο τελικό στάδιο της ζωής τους, και ούτε καν επαρκούν οι αντίστοιχες υπηρεσίες. Γέννες πραγματοποιούνται, αδικαιολόγητα, με καισαρική τομή και τα παιδιά μεγαλώνουν με παχυσαρκία. Κι ενώ η πατρίδα πάσχει από υπογεννητικότητα, το κόστος μιας γέννας αυξάνεται. Ενώ η νεολαία πλήττεται κυριολεκτικά από τα κυκλοφοριακά ατυχήματα, ακόμα δεν υπάρχει ένα ειδικό κέντρο για την αντιμετώπιση των τραυμάτων της σπονδυλικής στήλης. Η αντιμετώπιση των προβλημάτων της τρίτης ηλικίας και των ψυχικών διαταραχών δεν υφίστανται. Τα Κέντρα Υγείας, ως επί το πλείστον, λειτουργούν χωρίς κοινοτική δράση και τα εντατικά κρεβάτια στα νοσοκομεία λιγοστεύουν.

Η υγεία απειλείται από την αλλαγή του κλίματος, την μόλυνση του περιβάλλοντος, και τον διαφορετικό τρόπο ζωής. Και επίσης από διάφορες επιδημίες των λοιμωδών νοσημάτων, τις καταναλωτικές συμπεριφορές και τον μαϊμουδισμό, και από τη δυσλειτουργία και τη διαφθορά των θεσμών. Στις ημέρες μας, ο χώρος της υγείας ολοένα και περισσότερο φαίνεται να απομακρύνεται από τις αρχές του Ιπποκράτη. Η εφαρμογή της τεκμηριωμένης ιατρικής, με έλεγχο της αποδοτικότητας, η χρήση των κλινικών οδηγιών και των ανεπτυγμένων πληροφοριακών συστημάτων υγείας υπολείπονται. Το πολύτιμο ιατρικό ιστορικό και η εφαρμογή της πλήρους πληροφορημένης συναίνεσης μεταξύ ιατρού και ασθενούς απουσιάζουν. Ο Έλληνας ασθενής, αν και υποτίθεται πως καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία, εντούτοις, αναγκάζεται να βάζει όλο και πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη, περισσότερο από κάθε άλλον Ευρωπαίο πολίτη. Συνεπώς, ο πολίτης είναι δέσμιος ιατρικών πρακτικών, χωρίς κατάλληλη λογοδοσία και αξιολόγηση όταν ασθενεί.

Με δεδομένες τις κακές συνθήκες υγιεινής, ένα χαμηλότερο βιοτικό επίπεδο και μια χειρότερη πορεία υγείας, στα γειτονικά με την Ελλάδα κράτη ο κίνδυνος είναι ακόμα μεγαλύτερος. Παράλληλα, τα δομικά στοιχεία (ετοιμότητας, απάντησης, μετρίασης) του υγειονομικού τομέα και της πολιτικής προστασίας στην αντιμετώπιση των καταστροφών είναι ακόμα αδύναμα ενώ πλήττονται περισσότερο οι φτωχοί και οι ανήμποροι.